12.04.2017

The Beatles: If I Fell

Bạn,

Sáng nay tình cờ lạc vào youtube và nghe lại bài "If I Fell" của nhóm The Beatles, thấy họ trẻ trung, chords thì quá đặc sắc và nghe hổng ra nếu không lên đàn ... mò, hay dễ nhất là lấy sách nhạc ra coi. Nét nhạc của họ vẫn còn quá mới mẻ, cách tân, sau 50 năm đã trôi qua mà nhiều bài mới bây giờ nghe cũng không bằng, và chords thì dễ đoán.

***

If I Fell - The Beatles





If I fell in love with you
Would you promise to be true
And help me understand
'cause I've been in love before
And I found that love was more
Than just holding hands


If I give my heart to you
I must be sure
From the very start
That you would love me more than her


If I trust in you, oh please
Don't run and hide
If I love you too, oh please
Don't hurt my pride like her
'cause I couldn't stand the pain
and i would be sad
if i new love was in vain


So I hope you see that I
Would love to love you
And that she will cry
When she learns we are two
cause I couldn't stand the pain
and I would be sad if our new love was in vain


so I hope you see that I
would love to love you
and that she will cry when she learns we are two.


If I fell in love with you


Tạm dịch:

Nếu anh phải lòng em, em có hứa rằng sẽ thực lòng với anh, và giúp anh hiểu em hơn?
Vì anh đã nếm qua tình yêu rồi, và nghiệm ra rằng chuyện yêu đương phức tạp hơn
 là đơn thuần chuyện nắm tay nhau

Nếu anh dâng hiến tim anh cho em
anh phải biết chắc ngay từ đầu
rằng em sẽ yêu anh nhiều hơn cô bồ của anh

Nếu anh tin vào em, thì xin em làm ơn
đừng chạy trốn và chơi trò cút bắt
Nếu anh cũng yêu em luôn, thì làm ơn
Đừng làm đau niềm kiêu hãnh của anh như cô ấy đã từng làm
Và anh sẽ đau khổ biết bao nếu tình yêu này là tình yêu vô vọng

Thế nên anh hy vọng em sẽ thấy rằng anh thiệt là muốn yêu em
Vì cô bồ hiện tại sẽ khóc khi biết chúng mình thành đôi
Vì anh sẽ không thể nào chịu đựng nổi
Và anh sẽ buồn lắm nếu chuyện chúng mình không thành.


Thế nên anh hy vọng em sẽ thấy rằng anh thiệt là muốn yêu em
Và rồi cô bồ anh sẽ khóc khi biết chúng mình thành đôi

***

Bạn thấy đó, lời nhạc giai đoạn đầu của nhóm Beatles thường là như vậy, những chuyện tình nhăng nhít, những "drama" vu vơ. Chuyện ba người, giống như "How can I tell her", nhưng mà hời hợt hơn rất nhiều, với ý chính là "dụ khị" người đẹp. Làm sao mà bắt người yêu sắp tới phải yêu mình nhiều hơn người yêu đang có? Trăm người thì cũng vậy thôi. Làm sao đoán được tình yêu?

Nhưng mà đó chính là căn bản của nhạc Beatles giai đoạn đầu, là nhạc giải trí, thời thượng, chords biến đổi tân kỳ, trống chững chạc, và bốn chàng "beau" trai, chơi đàn giỏi, và nhất là những giai điệu thật đẹp. Lời đâu cần phải suy nghĩ nhiều, chỉ cần nghe "kêu" và chuyên chở giai điệu là đủ.

***

Sau khi dịch thoát bài này theo nghĩa mình hiểu, hoctro thử làm một cái "If I Fell lời dịch" google search thì thấy có ai đã dịch trước rồi, nhưng có chỗ này lờ mờ, không rõ ý là khi bước vào tình yêu thì "có trăm lần vui, có vạn lần buồn" :-)))))

Lời gốc:
And I found that love was more 
Than just holding hands

Lời dịch trên net:
Và anh hiểu rằng, tình yêu còn hơn 
Cả những cái nắm tay.

Hoctro dịch thử:

... nghiệm ra rằng chuyện yêu đương phức tạp hơn
 là đơn thuần chuyện nắm tay nhau.

***
1/12

Giở quyển The Songs of John Lennon: The Beatles years, thì bài này được dùng để phân tích kỹ lưỡng, tôi mừng quá. Đọc được một trang mới biết mình dịch sai một chỗ: Would you promise to be true không phải là em có hứa rằng sẽ thực lòng với anh mà phải dịch là em có hứa rằng sẽ chung thủy với anh (!) Thiệt là đau lòng cho cái khả năng dịch thuật của tôi! Vì câu này, nên ta thấy trong nội tâm anh chàng đã có mâu thuẫn rồi: mình thì lo bỏ bồ, trong khi lại đòi người khác chung thủy với mình. Hợp âm bài này cũng kinh hoàng lắm:

Intro:

      Eb
If I fell in love with you  
      D
Would you promise to be true
      Db         Bbm

And help me understand
      Eb
'cause I've been in love before
       D
And I found that love was more
       Em7               A7

Than just holding hands

Bạn thấy là chords đi xuống, và hai câu thì cấu trúc giống nhau, chỉ lập lại bằng cách xuống 1/2 nốt thôi. Sách phân tích thì nói rằng khi viết như vậy sẽ làm cho người nghe có một cảm giác là thiếu thiếu một cái gì đó, và giai điệu cũng "ambigious", mập mờ, vì anh chàng đang rất phân vân. Thực vậy, bài này dùng 2 nốt thăng, tức là Re trưởng, nhưng theo ta thấy chords và melody thì không xác định được chủ âm, mãi tới khi vào đoạn chính thì ta mới thấy lòi ra chủ âm đàng hoàng, rất phù hợp với lời nhạc, là lời đề nghị "Nếu anh tin vào em, thì xin em làm ơn đừng chạy trốn và chơi trò cút bắt," v.v.

Verse:

        D       Em         F#m    Fdim7  Em7      
If I   give   my        heart     to        you
    A7

I must be sure
                D       Em         F#m    Fdim7  Em7   
From the ve   -   ry         start     that      you 
 A7                                    D

would love me more than her

Chords để thiệt là hay! Ba chords đầu đi lên D Em F#m, rồi đi xuống nửa cung Fdim7 Em và rồi A7 để vòng trở lại D làm tiếp một tiến trình tương tự (from the very start ...)

Nhưng cái hay nhất của bài là ở chỗ chuyển sang phần Bridge sau khi đã hát một lần nữa phần verse. Ta sẽ thấy cái chữ "her" ở cuối câu không trở về chủ âm hoàn toàn mà bị "suspended", treo lơ lửng và tiếp nối bằng một câu trong đó có G và rồi Gm ở chữ and I làm nhạc (và lòng tôi-người-nam) chùng xuống. Và kế nữa là chữ new love lại được thắp sáng trở lại bằng hợp âm chủ D trưởng, cũng rất phù hợp với tình yêu mới đang lóe lên.

Verse 2:


If I trust in you, oh please
Don't run and hide
If I love you too, oh please
Don't hurt my pride like ...

D9               D9                            G                   
her  'cause I couldn't stand the pain
      Gm

and i would be sad
             D                   A7

if our new love was in vain

Cái verse tuyệt diệu ở phần trên lại được dùng trở lại , rồi lại nhắc lại như một khẳng định" you and me, we are gonna be a happy two, don't you think?"

so I hope you see that I
would love to love you
and that she will cry when she learns 
we are two.


Câu cuối được thêm vào để khẳng định 100%

If I fell in love with you

Quyển "The Songs of John Lennon: The Beatles years" còn chỉ thêm rằng John Lennon đã cố tình làm lập lờ tựa bài "If I Fell", làm người nghe không rõ nghĩa, có thể chàng bị "lọt lầu" chăng ?(fall down).  John tránh dùng lại chữ fell, chỉ nói rõ nghĩa là "if I fell in love with you" hai lần, ở đầu câu và ở cuối câu.

Sách nói trên mô tả chi tiết và bàn về nhạc thuật nhiều lắm, tôi cũng chưa có thời giờ đọc hết phân tích, để cuối tuần này đọc kỹ thêm. Trang link có một chương mẫu, viết về bài Ticket To Ride, bạn vào xem thử sẽ thấy cách tác giả phân tích kỹ lưỡng ra sao, nếu đem cách đó so sánh với cách hoctro tán dóc xưa nay thì thật là một trời một vực, người ta phân tích trình độ đại học, mình thì như mù sờ voi, hihi ... Hoctro hồi cách đây 10 năm mua sách này, rồi cảm khái và thử tập phân tích theo các bài nhạc Việt, khởi đầu là nhạc Trịnh Công Sơn ...



***

Học Trò: Lại bàn về cách tạo dựng một ca khúc

Trong một số tiểu luận trước đây, tôi góp nhặt những gì mình tự học hỏi, mong tìm ra một phương thức để sáng tác một bản nhạc. Khởi đi từ nh...